İnfertilite, düzenli olarak cinsel ilişkide bulunmuş, ancak bir yıl içerisinde düzenli ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesi durumuna infertilite denilmektedir. Bu nedenle bayan hasta yaşı 35’in üzerinde ise veya öykü ve fizik muayenelerinde infertilite ile ilgili yani kısırlık ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanıyorsa araştırmalar daha erken başlatılmalıdır. 1 yıl süreli korunmasız ilişki geçmesi beklenmeden gerekli testler yapılarak tanı konulup tedavi için ilerlenmesi gerekir. Gerek aşılama, gerek ise tüp bebek tedavisi… Ancak bayan hastanın yaşı 40 yaş ve üzerinde ise birkaç ay içerisinde hızlı ve etkin bir değerlendirme de yapılmalıdır.
Kısırlığın değerlendirilmesi, hızlı olmalı, etkin ve kesin olmalıdır, aynı zamanda tüp bebek tedavisini vs göze alarak en az maliyetli şekilde çözülmelidir.
İlk yapılması gereken test erkek hastaya uygulanılması gereken semen analizidir. 2 ay aralıklarla düzenli olarak en az iki defa tekrarlanmalıdır.
Kadın hasta tarafında ise yumurtlama fonksiyonları ve anatomik olarak rahim ve tüpler değerlendirilmelidir.
Kadının yumurtalık rezervi de erkeğin semen analizi kadar önemlidir. Kadınlar da yumurtalık rezervi yaş ile bağlantılı olur. 35 yaşın altındaki hastalarda yumurtalık rezerv daha yüksek olur iken, 35 yaşın üzerindeki hastalarda yaş arttıkça yumurtalık rezervi gittikçe azalmaya başlar. Özellikle 40lı yaşlar da gebe kalma şansı gittikçe azalırken, düşük riski ve canlı doğum oranları da her geçen yıl değişerek devam etmektedir. Bazen 35 yaş altında dahi yumurtalık rezervi azalır, ailesinde erken menopoz olan, yumurtalıklarından kist aldırmış olan herhangi bir cerrahi geçirmiş endometriozis öyküsü bulunan ve yoğun sigara içen kadınlarda yumurtalık rezervinin azlığı ile karşılaşabilmekteyiz.
Semen analizi normal, yumurtlama var, yumurtalık kapasitesi normal ise çiftlerde kadının tüplerinin açık olup olmadığına bakmak gerekir. Bunun için de rahim filmi yani HSG çekilmesi gerekmektedir. HSG basit ve genellikle anestezi gerektirmeden yapılan bir işlem olasına rağmen hafif regl ağrısı gibi ağrılar, kramplar yaşatabilir hastaya. Adetin bitiminden hemen sonra, 7. ila 11. günler arasında yapılması gerekir. Bu dönemde rahim içerisini daha iyi görmek mümkündür ve yumurtlama döneminin arkasından olabilecek olan çok erken bir gebelik olasılığı ortadan kaldırılmış olmaktadır. HSG ile rahim iç boşluğu tüpler değerlendirilir. Tüplerin açık olup olmadığı anlaşılır buna yönelik bir tedavi planı yapılabilir. HSG tüplerin açık olup olmadıkları hakkında bilgi verir ancak sağ tüp ya da sol tüp hakkında işlevsel olarak bilgi vermez.
Öyküsünde ve fiziki muayenesinde herhangi bir problemi olmayan kadın hastalarımızda karın içinin laporoskopik olarak gözlemlenmesi sağlanabilir. Laporoskopi eskiden çok sık kullanılan bir teknik olmasına rağmen şimdiki günümüzde daha çok tanısal değil operatif tedavi edici olarak kullanıldığına rastlanılmaktadır.
Kısırlık bulgusuna rastlanılan hastalarda tüp bebek tedavisi gibi üremeye yardımcı tedavilerle hasta mutlak olarak desteklenmelidir.
