Ovaryan Hiperstimülasyon Sendromu
OHSS, hiperstimüle overlerden salgılanan vazoaktif ürünlerden kaynaklanan sistemik bir hastalıktır. Kapiller geçirgenlik artışına bağlı olarak vasküler kompartmandan sıvı kaçağı olur. Üçüncü boşlukta
sıvı birikir ve instrabasküler dehidrasyon olur. Herhangi bir supra fizyolojik ovaryen stimülasyon şeklinden sonra görülebilir. Tüp bebek tedavilerinden, klomifen sitratlar, gonadotropinlerle yapılan ovulasyon indüksiyonları gibi…
OHSS iki farklı şekilde meydana gelebilir ;
- Hafif OHSS %33’e kadar
- Orta veya ciddi OHSS %3-8’e kadar
OHSS Belirtileri ; - Overyens timülasyon ultrasonografi görüntüsü
- Abdominal gerginlik, abdominal ağrı
- Bulantı ve kusma
- Solunum sıkıntısı
Tüp bebek tedavisi ile meydana gelen OHSS’de muayene ; - Vücut ağırlığı ve karın çevresinin ölçümü,
- Abdominal muayene, karında şişkinliğin derecesi, asit olup olmaması, hassasiyet
- Kalp hızı, kan basıncı, göğüs muayenesi
- Hidrasyon aldığı ve çıkardığının takibi
Tüp bebek tedavisi ile meydana gelen OHSS’nin ayırıcı tanısı ; - Bir over kisti komplikasyonu torsiyon ve kanama gibi, durum kötüleşiyorsa ağrı tek taraflı ise
ve bulantı var ise torsiyondan şüphelenilmelidir. Ovaryen kan akımının renkli doppler ile
değerlendirilmesi tanıda yardımcı olur. - Pelvik enfeksiyon
- İntra-abdominal kanama, karın içi kanaması
- Ektopik gebelik
- Apandisit
OHSS’de meydana gelebilecek risk faktörleri nelerdir?
Riski yüksek olan kadın grubunda kimler vardır?
Polikistik overleri olan kadınlar, 30 yaşından büyük kadınlar, GnRH agonist kullanımlarında, hCG
maruziyeti, çoğul follükül gelişimi, daha önceki meydana gelen ohss atakları, gebelik oluşan sikluslar
ve çoğul gebelik oluşan tüp bebek tedavilerinde risk daha fazla olabilmektedir.
Peki OHSS de meydana gelen riskler ve komplikasyonlar nelerdir?
Morbiditesi : tromboz, böbrek ve karaciğer disfonksiyonu, uzamış hastane yatışı
Mortalitesi neredeyse yok denecek kadar az, çok nadirdir.
Aslında meydana gelen komplikasyonlar oldukça azdır.
Tüp bebek tedavisin de meydana gelen OHSS için yapılan ve yapılması gereken tetkikler nelerdir?
Tam kan sayımı, beyaz küre sayımı, CRP, asit ve ovaryen boyu için pelvik ultrasonografi, solunumda
sıkıntı var ise eğer göğüs için ultrasonografide yapılabilir.
Tüp bebek tedavisinde OHSS’den korunmak için ne yapmalıyım?
OHSS’den korunmak ve riski azaltmak için ilaçların dozları hastaya özel olarak organize edilmelidir.
Her hastanın kullanacağı ilaç dozu aynı değildir. Tersi ise OHSS’ye davetiye çıkarmaktır.
Ultasonografiler sık sık yapılmalı ve hormon seviyesi de bununla doğru orantılı olarak kontrol
edilmelidir. Embriyo transferi ertelenebilir. Dondurulmuş embriyo transferi planlanabilir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
OHSS meydana gelmiş ise hasta da sıkı takip gerçekleştirilmelidir. Tedavisi kontrol altında tutularak
albümin değerlerinin tekrar düzelmesi için sıvı yüklemesi yapılır, heparin damar içi trombozu önlemek
amacı ile başlanır. Hasta ayaktan veya yatarak takip yapılabilir. Hekim OHSS derecesine göre karar
vermektedir. Nefes darlığı ve bulantı meydana geldiğinde özellikle sıvı elektrolit dengesini sağlamak
amacı ile sıvı vererek hastanın rahatlaması sağlanmaktadır.