Erkeğin üreme sisteminin bir bölümü vücut dışında, bir bölümü de vücut içerisindedir. Testisler skrotumların içerisinde yer alır. Halk arasında torba olarak adlandırılır. Hem sperm hem de erkeklerin cinsel karakteristiklerinin devamına yardımcı hormon olan testesteron yapar. Testislerde yapılan sperm, epididim adını alan ve spermleri depolayarak olgunlaşıncaya kadar besleyen organın kıvrımlı kanallarından geçer. Olgunlaşan spermler, vas deferens adı verilen bir tüpten geçerek, olgunlaşmış spermleri depolamakla görevli, kese biçimi 2 organ olan meni keselerine geçer. Spermlerin olgunlaşması arasında geçen süre, yaklaşık 72 gün kadar sürer. Erkek ejakülasyonu sırasında meni
keselerinden çıkan sperm, prostat bezinden salgılanan koyu kıvamdaki salgıyla karışarak meni adlı sıvıyı meydana getirir. Spermleri taşıyan bu sıvı ise kadının vaginasının içerisine bırakılır.
Sperm yapılması nasıl olur?
Tüp bebek tedavisi gören hastaların ve bebek sahibi olmak isteyen hastaların da merak ettiği sorulardan birisidir belki de sperm olmayan çiftlerde özellikle, sperm yapılması nasıl olur?
Normla, olgun spermlerin yapılması erkeğin döl yeteneğinin anahtarı konumundadır. Sperm yapımı FSH, LH ve testesteron hormonları tarafından gerçekleştirilir ve düzenlenir. Erkeklerde hem FSH hem LH testisleri etkiler ve FSH, sertoji hücrelerinde sperm yapımını, LH ise Leyding hücrelerinin testesteron yapmasını uyarır.
Olgunlaşmamış spermler, yavaş yavaş gelişerek spermatozoon adı verilen olgun spermlere dönüşür.
Ancak spermatozoonların hareket yeteneğini kazanabilmeleri için, epididimden geçmeleri gerekir. Böylelikle hareketlilik kazanan spermler, ejakülasyon gerçekleşene kadar meni keselerinde saklanır.
Erkeklerde döllenmeyi ve fertiliteyi etkileyen faktörler:
Ejakülasyondan sonra spermler, kadının üreme yolunda canlılığını ve yumurtayı dölleme yeteneğini 48-72 saat kadar devam ettirmektedir. Yumurtlama günü dolayındaki her 2-3 günde bir cinsel ilişkide
bulunulmasının, kadının gebe kalması açısından yeterli olma nedeni budur. Döllenmede spemlerin hareketliliği, en az sayıları kadar önemli gözükmektedir. Sperm sayısı düşük olan erkekler, spermlerinin hareket yeteneğinin mükemmel olması durumunda eşlerini gebe bırakabilmektedir. Fertilizasyon şansı ayrıca, meni hacminden ve sperm biçiminden de etkilenmektedir Erkeğin fertilitesi spermlerin niteliği ve sayısının dışında torbalardaki varslerin varlığından da etkilenebilmektedir. Bu da varikosel olarak adlandırılır. Varikosel erkeklerde en sık karşılaştığımız tüp bebek endikasyonu olup çocuk sahibi olamama nedenleri arasındadır. Üreme organlarındaki tıkanıklıklar, ejakülasyon zorlukları, çeşitli ilaçlar veya testis anormallikleri de erkeklerde infertilite nedeni olabilmektedir.
İnsanlardaki üreme sürecinin karışık olması nedeni ile eşlerin çok büyük bölümünün herhangi bi zorlukla karşılaşmaksızın çocuk sahibi olabilmesi bir neredeyse artık zorlaşmış bir hal almıştır.
Döllenme doğanın gerekli her faktörü aşırı miktarda sağlanmasından yardım görür. Ortalama bir kadın çocuk sahibi olabildiği sürede yıllarda yaklaşık 400 defa yumurtlar ve infertilite sorunu olmayan bir erkeğin bir tek ejakülasyonda boşalan meni sıvısında mliyonlarca sperm vardır. Ancak bu karmaşık olaylar dizisinde görülebilecek herhangi bir değişiklik ovülasyonu gebe kalmayı veya gebeliği olumsuz yönde etkileyerek çiftin çocuk sahibi olamamasıyla sonuçlanır.
Kadınlarda genellikle görülen çocuk sahibi olamama nedenleri, infertilite sebepleri :
- Ovülasyon sorunları %39
- Tüpler de tıkanıklık %30
- Serviks sorunları %18
- Endometriozis %13
Erkeklerde genellikle görülen çocuk sahibi olamama nedenleri, infertilite sebepleri :
- Varikosel %42
- Bilinmeyen %23
- Tıkanıklık %14
- Diğer sorunlar %13
