Kadın doğum ve infertilite (kısırlık) alanında sık duyulan yöntemlerden biri rahim filmi, yani tıbbi adıyla Histerosalpingografi (HSG)’dir. Özellikle çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin değerlendirilmesinde önemli bir yere sahiptir.
Rahim filmi sayesinde hem rahim içi yapısı hem de tüplerin açıklığı görüntülenebilir. Bu nedenle hem tanı koymada hem de tedavi planlamasında sıkça başvurulan bir yöntemdir.
Rahim Filmi (HSG) Nedir?
Rahim filmi, rahim ve fallop tüplerinin röntgen altında görüntülenmesini sağlayan bir tanı yöntemidir. İşlem sırasında rahim içerisine özel bir sıvı (opak madde) verilir ve bu sıvının tüplerden geçişi röntgen cihazı ile izlenir.
Böylece;
•Rahim iç tabakasındaki yapısal bozukluklar (polip, miyom, yapışıklıklar)
•Doğuştan gelen rahim anomalileri (çift rahim, perde gibi)
•Tüplerin açık olup olmadığı net bir şekilde ortaya konur.
Rahim Filmi Neden Çekilir?
Rahim filmi genellikle şu durumlarda uygulanır:
1.Kısırlık araştırması (infertilite):
Çocuk sahibi olamayan çiftlerde tüplerin açık olup olmadığını görmek için yapılır.
2.Tekrarlayan düşükler:
Rahim içi yapısal sorunları belirlemek için tercih edilir.
3.Tüp bebek veya aşılama öncesi değerlendirme:
Yardımcı üreme teknikleri öncesinde rahim ve tüplerin kontrol edilmesi gerekir.
4.Rahim anomalilerinden şüphelenildiğinde:
Ultrasonla görülemeyen yapısal bozuklukları tespit etmek amacıyla uygulanır.
Rahim Filmi Ne Zaman Çekilir?
Hastaların en çok merak ettiği konulardan biri “Rahim filmi ne zaman çekilir?” sorusudur.
Rahim filmi adet bitiminden sonraki 6–10. günler arasında çekilmelidir. Bunun nedeni şudur:
•Adet sonrası rahim içi tabaka (endometrium) çok incedir, görüntüleme daha net olur.
•Henüz yumurtlama gerçekleşmediği için olası gebeliğe zarar verme riski yoktur.
•Enfeksiyon riski bu dönemde daha düşüktür.
Bu nedenle, rahim filmi için en uygun zaman adet kanaması bittikten sonraki ilk haftadır.
Rahim Filmi Nasıl Çekilir?
Rahim filmi çekim süreci genellikle şu şekilde ilerler:
1.Hasta jinekolojik masaya alınır.
2.Vajina steril şekilde temizlenir.
3.Rahim ağzına ince bir kateter (tüp) yerleştirilir.
4.Kateterden rahim içine özel opak madde verilir.
5.Verilen madde röntgen cihazında görünür hale gelir ve görüntüler kaydedilir.
Tüm işlem ortalama 10–15 dakika sürer.
Rahim Filmi Ağrılı mıdır?
Birçok kadının endişesi rahim filmi sırasında ağrı olup olmadığıdır.
•Çoğu kadın işlem sırasında adet sancısına benzer hafif kramplar hisseder.
•Ağrı eşiği düşük olanlarda daha belirgin olabilir.
•İşlem öncesi doktor önerisiyle basit ağrı kesiciler alınabilir.
•Bazı merkezlerde işlem, sedasyon (hafif uyutma) ile daha konforlu şekilde yapılmaktadır.
Kısacası rahim filmi korkulduğu kadar ağrılı bir işlem değildir.
Rahim Filmi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Rahim filmi sonrası hafif şikayetler görülebilir. Bunlar genellikle birkaç saat içinde kaybolur.
•Hafif karın ağrısı veya kramp
•Vajinal lekelenme tarzı kanama
•Rahimden sıvının dışarı akmasına bağlı hafif akıntı
Dikkat edilmesi gerekenler:
•İlk 24 saat ağır egzersiz ve cinsel ilişki önerilmez.
•Şiddetli ağrı, ateş veya kötü kokulu akıntı olursa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
•İşlem sonrası genellikle antibiyotik ve ağrı kesici verilebilir.
Rahim Filmi Çekilmesinin Faydaları
Rahim filmi sadece tanı koydurmaz, aynı zamanda tedavi edici etkisi de olabilir.
•Tüplerin içine verilen sıvı, küçük yapışıklıkları açabilir.
•Bu sayede işlem sonrası kendiliğinden gebelik oranları artabilir.
•Çoğu hasta, rahim filmi sonrasında birkaç ay içinde doğal yolla hamile kalabilmektedir.
Rahim Filmi ve Tüp Bebek İlişkisi
Tüp bebek veya aşılama gibi yardımcı üreme tekniklerine başlamadan önce rahim filmi mutlaka yapılmalıdır. Çünkü:
•Tüpler kapalıysa aşılama yöntemi uygulanmaz, doğrudan tüp bebeğe geçilir.
•Rahim içinde polip veya miyom varsa, bunlar önceden düzeltilmelidir.
•Rahim anomalileri erken fark edilirse tedavi şansı artar.
Kısacası rahim filmi, tüp bebek sürecinde yol haritası belirleyen önemli bir adımdır.
Rahim Filmi Riskleri Var mı?
Rahim filmi güvenli bir yöntemdir ancak nadiren bazı komplikasyonlar görülebilir:
•Enfeksiyon
•Rahim içinde yapışıklık
•Alerjik reaksiyon (kullanılan maddeye bağlı)
•Şiddetli ağrı veya kanama
Bu riskler oldukça düşük orandadır ve işlem deneyimli merkezlerde yapıldığında güvenle uygulanabilir.
Sık Sorulan Sorular
1. Rahim filmi adetliyken çekilir mi?
Hayır, adet kanaması varken rahim filmi çekilmez. Adet bitiminden sonra yapılmalıdır.
2. Rahim filmi sonrası hemen hamile kalabilir miyim?
Evet, özellikle tüpler açıksa rahim filmi sonrası gebelik şansı artar.
3. Rahim filmi çektirmek için anestezi gerekir mi?
Genelde gerekmez. Ancak ağrı eşiği düşük hastalarda hafif sedasyon yapılabilir.
4. Rahim filmi çektirmek zararlı mı?
Hayır, düşük dozda röntgen ışını kullanılır ve sağlığa zarar vermez.
⸻
Sonuç
Rahim filmi (HSG), rahim ve tüplerin yapısal durumunu ortaya koyan, kısırlık araştırmalarında temel öneme sahip bir yöntemdir. Hem tanı koydurucu hem de bazı durumlarda tedavi edici etkisi vardır.
En doğru sonuca ulaşmak için rahim filmi adet sonrası ilk hafta içinde yapılmalıdır. Korkulduğu kadar ağrılı olmayan bu işlem, doğru merkezlerde güvenle uygulanır ve çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için yol gösterici bir adımdır
