Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınlarda üreme çağında sıkça görülen hormonal bir bozukluktur. Adını, yumurtalıklarda oluşan çok sayıda küçük kistten alır, ancak her PCOS’lu kadında kist oluşmaz. PCOS’un temel nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir.
PCOS, hormon dengesizliklerine neden olur. Özellikle erkeklik hormonu olan androjenlerin artışı ve insülin direnci ile ilişkilidir. Bu durum, kadınlarda yumurtlama sorunlarına, adet düzensizliklerine ve çeşitli metabolik problemlere yol açabilir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR ?
Polikistik Over Sendromu (PCOS), üreme çağındaki kadınlarda yaygın olarak görülen hormonal bir bozukluktur. Genellikle adet düzensizlikleri, aşırı tüylenme, kilo alımı ve yumurtlama sorunları gibi belirtilerle kendini gösterir.
PCOS’un ortaya çıkma yaşı ve semptomlarının şiddeti kişiden kişiye değişebilmekle birlikte, genellikle ilk olarak ergenlik döneminde fark edilir. Bu yazıda, PCOS’un hangi yaş gruplarında daha sık görüldüğünü ve yaşa bağlı olarak belirtilerin nasıl değişiklik gösterebileceğini ele alacağız.
PCOS, çoğunlukla ergenlik çağının başlangıcında, adet döngüsünün oluşmaya başladığı yıllarda gelişir. Bu, yumurtlamayla ilişkili hormonların ilk defa aktif hale geldiği, hormonal değişikliklerin yoğun yaşandığı bir dönemdir.
PCOS’un başlangıcı genel olarak 15-25 yaşları arasında gerçekleşir, ancak bazı kadınlarda bu belirtiler daha geç fark edilebilir. PCOS, kadınların üreme çağları boyunca devam eden bir durum olup, 44 yaşına kadar veya menopoz dönemine kadar semptom göstermeye devam edebilir.
ERGENLİK DÖNEMİ VE PCOS
PCOS genellikle ilk olarak ergenlik çağında ortaya çıkar. Ergenlik döneminde vücudun hormon dengesi değişirken PCOS semptomları da kendini göstermeye başlar.
Bu dönemde adet düzensizlikleri, sivilce artışı, kilo alımı, aşırı tüylenme (özellikle yüz, göğüs ve sırt bölgelerinde) gibi belirtiler görülebilir. Ancak, bu belirtiler ergenlik dönemine özgü bazı değişimlerle karışabileceği için, PCOS’un fark edilmesi ve doğru teşhis edilmesi zaman alabilir.
TEŞHİS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU DÖNEM
PCOS’un teşhisi en sık olarak kadınların 20’li yaşlarında konur. Bu yaşlarda PCOS, düzensiz adet döngüleri, aşırı tüylenme, kilo artışı, ve saç dökülmesi gibi belirgin semptomlarla kendini gösterebilir. Ayrıca, PCOS’un neden olduğu hormon düzensizlikleri, hamile kalmada zorluklara yol açabilir.
Bu nedenle, özellikle çocuk sahibi olmayı planlayan kadınlar bu yaşlarda daha fazla doktora başvurma eğiliminde olabilirler.
Bu yaş grubunda PCOS’un belirtilerini kontrol altına almak için doğum kontrol hapları ve hormon tedavileri sıklıkla kullanılır.
PCOS SEMPTOMLARI VE DOĞURGANLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Kadınlar 30’lu yaşlarına geldiğinde, PCOS semptomlarının devam ettiği veya daha belirgin hale geldiği gözlemlenebilir. Bu yaş grubunda kadınlar genellikle çocuk sahibi olmaya daha fazla odaklanırlar ve PCOS nedeniyle hamile kalmakta zorluk yaşayabilirler.
Bu dönemde doğurganlığı artırmak için yumurtlama düzenleyici ilaçlar kullanılabilir ve sağlıklı bir yaşam tarzı, düzenli egzersiz ile belirtiler hafifletilebilir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNUN UZUN VADEDE ETKİLERİ VE RİSKLERİ NELERDİR ?
PCOS, 40’lı yaşlarda da belirtiler göstermeye devam edebilir ve hatta uzun vadeli sağlık risklerine yol açabilir. Bu yaş grubunda PCOS, diyabet, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları gibi metabolik sendrom riskini artırabilir.
Yaş ilerledikçe, PCOS belirtileri hormon seviyelerindeki doğal değişimlerle birlikte azalabilir; ancak bu dönemde tedavi edilmeyen PCOS, sağlık üzerinde kalıcı etkilere neden olabilir. Bu nedenle, düzenli tıbbi kontrol ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNUN YAŞLARA GÖRE BELİRTİLERİ
Polikistik over sendromu belirtileri ve şiddeti yaşa göre değişiklik gösterebilir:
– Ergenlik: Adet düzensizlikleri, kilo artışı, sivilce ve tüylenme.
– 20’li Yaşlar: Yumurtlama sorunları, adet düzensizlikleri, kilo alımı, tüylenme artışı.
– 30’lu Yaşlar: Doğurganlık sorunları, hormonal dengesizlikler.
– 40’lı Yaşlar: Uzun vadeli sağlık riskleri, metabolik sendrom belirtileri (yüksek kan şekeri, kolesterol vb.).
Polikistik Over Sendromu (PCOS), ergenlikten itibaren başlayarak üreme çağındaki kadınlarda görülebilir ve çeşitli yaş gruplarında farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Bu nedenle, PCOS’lu kadınların yaşlarına uygun tedavi planları ve düzenli doktor kontrolleriyle semptomları yönetmeleri önemlidir.
*Örnek PCOS (POLİKİSTİK OVER SENDROMU ) Dostu Günlük Menü
Kahvaltı: Tam buğday ekmeği, haşlanmış yumurta, avokado dilimleri, söğüş sebzeler
Ara öğün: Ceviz, badem veya bir porsiyon taze meyve
Öğle yemeği: Izgara tavuk veya balık, kinoa veya bulgur, bol yeşil salata (zeytinyağı ve limon sosu ile)
Ara öğün: Yoğurt veya kefir ve birkaç dilim salatalık
Akşam yemeği: Zeytinyağlı sebze yemeği (brokoli, karnabahar gibi sebzelerle), mercimek çorbası
Akşam atıştırmalığı: Bitki çayı ve birkaç tane çiğ fındık veya ceviz
PCOS tedavisinde, düzenli egzersiz ve sağlıklı bir yaşam tarzı da önemlidir. Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi, PCOS semptomlarının azalmasına ve genel sağlığın iyileşmesine katkıda bulunabilir.
